Niet slopen maar bewonen

Hoe een oude kerk een tweede leven kreeg

woonkamer met trappetje en keuken in beeld

Niet slopen maar bewonen

Hoe een oude kerk een tweede leven kreeg

Sinds de jaren '70 hebben in Nederland ruim duizend kerken hun deuren gesloten, de komende jaren zal dat cijfer nog verdubbelen. Er zijn al heel veel voormalige kerken afgebroken of respectloos verbouwd. Gelukkig staan tegenwoordig veel kerkgebouwen op de monumentenlijst en worden ze ontdekt door liefhebbers van bijzondere woonlocaties die hier hun eigen smaak kunnen vormgeven in een unieke context.

woonkamer met koepel

Van kerk naar woonhuis

Het komt niet veel voor dat een kerk als woonhuis wordt gebruikt, maar een prachtig voorbeeld is te vinden in Utrecht. Een team van Zecc architecten transformeerde er een voormalige katholieke kerk tot woonhuis. De ruimtes zijn licht, open en modern ingericht zonder de oorspronkelijke functie van het pand te verdoezelen.

De nieuwe eigenaren van de Sint Jakobuskerk in Utrecht wilden zo min mogelijk ingrepen. Hun voorkeur ging uit naar een royaal opgezet woonhuis met alle gemakken van het moderne wonen: een flexibele indeling van de vertrekken die kan worden aangepast met open, lichte ruimtes en een gevoel van ruimte.

kerk van buitenaf

Grondige verbouwing

Het concept kreeg vorm in een kerk die nog tot 1991 dienst deed als godshuis en daarna, tot 2007, in gebruik was als showroom voor antieke meubels en als concertzaal. Anderhalf jaar hadden de architecten van bureau Zecc nodig voor de verbouwing van de kerk tot flexibel woonhuis.

pilaren met trap
zitje hal met plant

Ruimte

Uitgangspunt was het gebruik van de tussenetage die in de jaren '90 in de kerk was geplaatst om ruimte te creëren voor de presentatie van antieke meubels. Die tussenverdieping werd op diverse plekken opengebroken en kreeg het karakter van een sculptuur die los van muren de ruimte structureert. 

drumstel in open ruimte

Verbinding

Verdieping en muren zijn wit en gaan een visuele verbinding aan met het kerkgebouw zonder het kerk-karakter te verstoren. De etage zorgt voor meer ruimte, zonder de openheid van de kerkruimte te versnipperen. Streven van de architecten was dat deze sculptuur zich als een gast zou gedragen in het historische kerkgebouw.

Ze zorgden ervoor dat de verdieping zonder veel problemen opnieuw geïnstalleerd kon worden om plaats te maken voor een andere bestemming van de ruimte, bijvoorbeeld als bibliotheek of misschien ook weer als kerkgebouw. Het is het soort flexibiliteit dat naadloos aansluit bij de wensen van de bewoners. De openheid van de ruimte stelt de gebruikers in staat om hun meubels daar neer te zetten waar ze op dat moment nodig zijn.

bulthaup keukeneiland in kerk

b3 keukeneiland

De bulthaup b3 keuken is niet afgescheiden van de overige leefruimte. Het witte keukeneiland staat los in de ruimte en is zo geplaatst dat hij deel uit lijkt te maken van de verdieping die de kerkruimte structureert. Voor extra licht is de gevel voorzien van drie grote glazen puien.

zitje bij raampartij
raam en kleed in woonkamer

Focus

Waar mogelijk is het originele materiaal behouden en gerestaureerd: de houten vloer van de kerk, de gebrandschilderde ramen, de gietijzeren pilaren. Het strakke, heldere meubilair leidt niet af van de originele materialen en authentieke elementen.

De respectvolle omgang met het oorspronkelijke karakter van het gebouw maakt dit Utrechtse woonhuis tot een project met een enorme uitstraling en authenticiteit.

Met dank aan Zecc architecten