Marilyn en Frederik waren op zoek naar een architect die de ziel kon blootleggen van hun jaren ’30 woning van de Gentse architect Geo Bontinck. Doorheen de jaren had ze verschillende transformaties doorstaan. Via aanbevelingen kwamen ze in contact met Wouter Callebaut van Callebaut Architecten, gespecialiseerd in de renovatie van oude gebouwen. Samen zochten ze naar de balans tussen ontrafelen, restaureren en aanpassen aan hedendaagse woonvereisten voor een gezin van vier.
Architectuur van het Miljoenenkwartier
Marilyn: “In het kielzog van de wereldtentoonstelling in Gent van 1913 werd hier een prachtige moderne wijk gebouwd met grote vrijstaande huizen. Vandaar dat de Gentenaren er de benaming ‘het miljoenenkwartier’ aan gaven.
Hier staan voornamelijk woningen uit de jaren ’20-’30, elk compleet anders. Het is een unieke, bonte verzameling van grote huizen, waarin architecten volledige vrijheid hadden om zich te tonen.
Wouter: "De huizen in de eerste lijn rond het nabijgelegen De Smet de Naeyerpark waren van gevestigde waarden. In de tweede lijn, zoals in deze straat, bouwden beloftevolle jonge architecten zoals Geo Bontinck. Het effect van de expo werkte trouwens ook door in het stimuleren van het gebruik van Belgische materialen. In woning De Biekorf werd veel Belgische natuursteen gebruikt, waaronder Rouge Belge en het diepzwarte Noir de Mazy.”
Horizontaliteit
Wouter: “Het typische modernisme van Bontinck is te vinden in de combinatie van een krachtige architectuur in beton en baksteen enerzijds en de verfijndheid van de details anderzijds. Het uitgesproken karakter van de woning toont zich onder meer in de strakke lijnvoering van het stalen schrijnwerk, de unieke glas-in-lood ramen en het schuinliggende voegwerk, dat de horizontaliteit benadrukt.”
Kleurenonderzoek
Wouter: “Eén van de grootste ingrepen was het verwijderen van de witte pvc ramen. Na een uitgebreid kleurenonderzoek vonden we onder 9 lagen verf veelal donkere kleuren terug, die hebben we teruggebracht in de stalen ramen.”
Het pièce de résistance is het stalen raam in de hal, een grafische compositie boven de voordeur.
Duitse Luftwaffe & De Biekorf
In de tweede wereldoorlog werd het huis in beslag genomen door de Duitse Luftwaffe. Zij verplichtten architect Geo Bontinck tot het maken van een aantal aanpassingen.
Het verhaal achter het bijtje in het smeedwerken hek rond de tuin is een mysterie.
Het dakterras op de bovenverdieping werd verwijderd om er een grote ‘Vlaamse’ kamer met typisch zwaar houtsnijwerk van te maken. Een echte stijlbreuk met het modernisme van Bontinck, maar Marilyn en Frederik besloten om de bibliotheek te bewaren als knipoog naar die passage. Van de garage werd een gasdichte schuilkelder gemaakt. Op tekeningen uit ’41 waarop de woning als ‘De Biekorf’ benoemd werd, is een aanpassing van het smeedwerken hek bij de voorgevel te zien. In het aangepaste hek werd een bijtje verwerkt. Bontinck gebruikte vaak storytelling in zijn architectuur, maar naar het verhaal achter de bij is het koffiedik kijken. De symboliek kon niet achterhaald worden. De nieuwe bewoners geven er hun eigen verhaal aan, het is hun bijenkorf waar de familie kan thuiskomen.
Hedendaagse keuken van bulthaup
Marilyn: “We hebben eerst gekeken naar keukens die pasten bij de tijdgeest van de jaren ’30, maar al snel maakten we ons de bedenking dat hier geleefd moet worden. Deze keuken was een donkere, ongezellige plaats, waar enkel het personeel kwam. Het is nu één van de belangrijkste plaatsen van de woning en meteen de modernste ruimte van het huis.
"Ik wou vooral een keuken hebben waar ik volledig mijn gang kan gaan, waar de kinderen kunnen meehelpen en waar je samen met vrienden kan koken. Dat vond ik niet in de jaren ’30 keukens, en dat was in die periode ook niet de gewoonte. Naast de nieuwe bulthaup keuken werd ook het raam met zicht op de tuin vergroot, om zoveel mogelijk daglicht binnen te trekken. Het is een aangename kamer geworden. Samen met het Van Damme team uit Gent hebben we een keuken ontworpen uit de b3 reeks. De combinatie van inox, eik en wit laminaat past perfect bij de rest van de woning. Wouter: “Ik werk regelmatig met bulthaup, zowel Ligna Recta in Antwerpen als het Van Damme team in het Gent. Ze denken mee en dringen zich niet op. De keukens zelf zijn strak en passen mooi in de omgeving, ook in historische panden.”
Fijne wisselwerking
Marilyn: “De architect had gevraagd een soort moodboard te maken van wat we wilden met het interieur. Ik vond het een heel leuke wisselwerking. Ik had een idee en dan kwam Wouter met iets anders, daaruit ontstonden weer nieuwe dingen, het was een conversatie. Wat betreft meubilair wisten we dat we richting Prouvé wilden gaan en hadden we al een aantal andere design klassiekers uit onze vorige woning. Het vast meubilair in de leefruimte is gemaakt in de geest van Rietveld, waarbij de tv en techniek verstopt zitten en waar we van onze collectie platen en boeken kunnen genieten.
Wouter: “Wat betreft detaillering van het nieuwe vaste meubilair zoals de vestiaire, hebben we zoveel mogelijk gerefereerd naar wat er nog was: bestaande radiatoromkastingen met slotjes in messing en donkere houtsoorten. Ook de vloeren en vensterbanken in hoogwaardige Belgische materialen hebben we maximaal proberen te behouden. De rasters voor de verwarming die er vroeger waren hebben we teruggebracht, maar met een hedendaags patroon. In dit project zaten we op dezelfde lijn als de klant en keken nederig naar wat er is. We wilden iets sterks plaatsen, maar tegelijkertijd naar het gebouw luisteren.”
Over Callebaut Architecten
In 2017 mocht Callebaut Architecten de Jo Crepain Prijs voor meest beloftevol architectenbureau in ontvangst nemen. Wat in 2006 startte als een éénmanszaak, groeide de afgelopen 11 jaar uit tot een team van 14 medewerkers, met een uitgesproken expertise in hoogwaardige restauratie en herbestemming van beschermde gebouwen.
Het bureau verhuisde in 2013 van Gent naar Drongen en betrekt er sindsdien het bijgebouw van het kasteel van Drongen. Callebaut Architecten werkt samen met specialisten uit de restauratiewereld en doet afdoende vooronderzoek, zodat er voor iedere opdracht een specifieke aanpak uitgewerkt kan worden. Vanaf 2010 won het bureau via wedstrijden een aantal grote projecten, waaronder het stadhuis van Diksmuide, het Predikherenklooster en de Vooruit in Gent. Door hun niche kennis worden ze ook zelf regelmatig ingeschakeld als restauratiespecialisten. Recent nog voor het ontwikkelen van het nieuwe belevingscentrum van het Antwerpse Rubenshuis in samenwerking met het gerenommeerde architectenbureau Robbrecht en Daem. Naast die omvangrijke projecten kiest Callebaut Architecten bewust voor kleinschalige projecten, zoals woning De Biekorf, waar ze in direct contact met de klanten een nieuwe episode in het verhaal van een gebouw kunnen schrijven.
renovatie en interieur: Callebaut Architecten
keuken: Van Damme Team Gent
fotografie: Thomas De Bruyne - cafeine.be