Een oude kerk kreeg een tweede leven

Zicht op de vrijstaande keuken in de verbouwde kerk.

Een oude kerk kreeg een tweede leven

Sinds de jaren '70 hebben in Nederland ruim duizend kerken hun deuren gesloten, de komende jaren zal dat cijfer nog verdubbelen. Er zijn al heel veel voormalige kerken afgebroken of respectloos verbouwd. Gelukkig staan tegenwoordig veel kerkgebouwen op de monumentenlijst en worden ze ontdekt door liefhebbers van bijzondere woonlocaties die hier hun eigen smaak kunnen vormgeven in een unieke context.

De gezellige leefruimte op de verdieping.

Van kerk naar woonhuis

Het komt niet heel veel voor dat een kerk als woonhuis wordt gebruikt, maar een prachtig voorbeeld is te vinden in Utrecht. Daar heeft een team van Zecc architecten een voormalige katholieke kerk getransformeerd tot woonhuis. De ruimtes in het nieuwe woonhuis zijn licht, open en modern ingericht zonder de oorspronkelijke functie van het pand te verdoezelen.

De nieuwe eigenaren van de Sint Jakobuskerk in Utrecht wilden zo min mogelijk ingrepen. Hun voorkeur ging uit naar een royaal opgezet woonhuis met alle gemakken van het moderne wonen: een flexibele indeling van de vertrekken die kan worden aangepast met open, lichte ruimtes en een gevoel van ruimte.

Zicht op de buitengevel van de kerk.

Grondige verbouwing

Dat concept kreeg vorm in een kerk die nog tot 1991 dienst deed als godshuis en daarna, tot 2007, in gebruik was als showroom voor antieke meubels en als concertzaal. Anderhalf jaar hadden de architecten van bureau Zecc nodig voor de verbouwing van de kerk tot flexibel woonhuis.

De leefruimte met zicht op de gewelven en de trap.
De gezellige zithoek en doorzicht naar achterzijde.

Ruimte

Centraal uitgangspunt was het gebruik van de tussenetage die in de jaren '90 in de kerk was geplaatst om ruimte te creëren voor de presentatie van antieke meubels. Die tussenverdieping werd op diverse plekken opengebroken en kreeg het karakter van een sculptuur die los van muren, pilaren en gewelven de ruimte structureert.

Op de bovenste verdieping staat het drumstel van de bewoners.

Verbinding

Verdieping en muren zijn helemaal wit en gaan zo een visuele verbinding aan met het kerkgebouw zonder het kerk-karakter te verstoren. De etage zorgt voor meer woonruimte, zonder de openheid van de kerkruimte te versnipperen. Streven van de architecten was dat deze sculptuur zich als een gast zou gedragen in het historische kerkgebouw.

Ze zorgden ervoor dat de verdieping zonder veel problemen gedeïnstalleerd kan worden om plaats te maken voor een andere bestemming van de ruimte, bijvoorbeeld als bibliotheek of misschien ook weer als kerkgebouw. Het is het soort flexibiliteit dat naadloos aansluit bij de wensen van de bewoners. De openheid van de ruimte stelt de gebruikers in staat om hun meubels daar neer te zetten waar ze op dat moment nodig zijn.

De vrijstaande witte b3 keuken van bulthaup.

b3 keukeneiland

De bulthaup b3 keuken is niet afgescheiden van de overige leefruimte. Het witte keukeneiland staat los in de ruimte en is zo geplaatst dat hij deel uit lijkt te maken van de verdieping die de kerkruimte structureert. Voor extra licht is de gevel voorzien van drie grote glazen puien.

Het meubilair laat de kerk tot zijn recht komen.
De verbouwing heeft een sober kleurenpalet.

Focus

Waar mogelijk is het originele materiaal behouden en gerestaureerd: de houten vloer van de kerk, de gebrandschilderde ramen, de gietijzeren pilaren. Het strakke, heldere meubilair leidt niet af van de originele materialen en authentieke elementen.

De respectvolle omgang met het oorspronkelijke karakter van het gebouw maakt dit Utrechtse woonhuis tot een project met een enorme uitstraling en authenticiteit.

Met dank aan Zecc architecten.